The Telegraph, ‘Hatay’daki küçük Afganistan’

Hatay’ın Ovakent ilçesinde yaşayan yurttaşların “Küçük Afganistan” benzetmesi, The Telegraph gazetesinde yer aldı. 

The Telegraph gazetesinin haberine göre, 11 ilde 50 binden fazla insanın hayatını kaybettiği depremde en az 200 Afgan da yaşamını yitirdi. 

Ovakent’te yaşayan pek çok Afgan’ın Türk vatandaşlığına geçmiş olduğunu belirten gazete, mülteci statüsünde olan Afganların “göçmenlik durumları hakkında her zamankinden daha fazla endişe duyduklarını söyledi” ifadesinde bulundu.

The Telegraph, Ovakent’in Afganlarla olan geçmişinin 40 yıl öncesine dayandığını ve “Sovyetler Afganistan’ı işgal ettiğinde, Türk hükümeti Afganistan’dan çoğu etnik Özbek ve Türkmen olan 170 kadar aileyi tahliye ederek Ovakent’e yerleştirdiğini” belirtti. 

Ovakent’e yerleştirilen 170 aileye Türk pasaportu verilmesinden sonra bölge, yeni gelecek olan Afganlar için bir tür “mıknatıs” ve güvenli bir sığınak haline geldi. 

Gazete, depremden önce Ovakent sokaklarında Farsça veya Özbekçe konuşmaların duyulabildiğini belirtti.

“TÜRKİYE, DÜNYADA EN FAZLA MÜLTECİYE EV SAHİPLİĞİ YAPAN ÜLKE”

Ovakent’te yaşayan Afganların bazıları iç savaştan, bazıları Taliban rejiminden kaçarak buraya geldi. 

Depremin ardından çadırda yaşamak zorunda kalan yedi çocuk annesi 39 yaşındaki Samina Durman ve ailesi, son beş yıldır Ovakent’te arkadaşlarının yanında kalıyordu.

Durman ailesi, Durman’ın erkek kardeşinin Taliban tarafından öldürülmesinin ardından Afganistan’ın Kunduz vilayetinden kaçarak bir kaçakçının yardımıyla İran üzerinden Türkiye’ye geldi.

Ailenin resmi mülteci statüsü olan uluslararası koruma için yıllar önce  başvuruda bulunduğunu söyleyen Durman, “Resmi belgeler olmadan çocuklarım okula bile gidemiyor. Türkiye’nin, evimiz olmasını istiyoruz ama burada kalmak için gereken yasal belgeler olmadan uyum sağlamak imkansız. Hala bekliyoruz” dedi.

Durman ayrıca, Afganistan’a geri dönmelerinin söz konusu olmadığını ama Türkiye’deki yaşamın da zor olduğunu ifade etti.

İnsan Hakları İzleme Örgütü’ne göre Türkiye, tahminen 3,9 milyon kişi ile dünyada en fazla mülteciye ev sahipliği yapan ülke konumunda.

Afganistan Ankara Büyükelçiliği, Türkiye’de yaklaşık 400 bin Afgan’ın yaşadığını ve bunların 130 bininin BMMYK’ya kayıtlı olduğunu, 51 bin 800’ünün ise vize ya da oturma iznine sahip olduğunu söyledi.

Büyükelçilik Misyon Şefi Yardımcısı Musaddiq Faqiri, Türkiye’deki 181 bin 800 kişilik listenin dışında kalan Afganlar’a ilişkin “Geri kalanlar, belgesiz. Geçen yıl, çoğunluğu erkek olan yaklaşık 70 bin Afgan, Afganistan’a geri gönderildi, ancak birçoğu buraya gelmeye devam ediyor” dedi.

42 yıl önce gelen ilk Afganlardan biri olan Ağa Mir, Dünya Bankası’nın, Türkiye genelinde doğrudan fiziksel hasarın 34 milyar doların üzerinde olduğunu tahmin ettiği depremin bile “küçük Afganistanı” yok edemeyeceğinden emin olduğunu söyledi.

Türk vatandaşlığı alan Ağa Mir, “Bir zamanlar savaş yüzünden evimden kaçmıştım. Ovakent artık benim evim ve depremden sonra bile bir daha kaçmayacağım” dedi.

Fotoğraf: Stefanie Glinski